Title
Between Western Pomerania and Greater Poland: the formation of the District Public Security Office in Gorzów Wielkopolski in 1945 and its first heads
Authors
[ 1 ] Wydział Humanistyczny, Akademia im. Jakuba z Paradyża | [ P ] employee
Scientific discipline (Law 2.0)
Title variant
PL Pomiędzy Pomorzem Zachodnim a Wielkopolską: początki Powiatowego Urzędu Bezpieczeństwa Publicznego w Gorzowie Wielkopolskim i jego pierwsi kierownicy
Year of publication
2024
Published in
Article type
scientific article
Publication language
english
Keywords
EN
- Powiatowy Urząd Bezpieczeństwa Publicznego
- Gorzów Wielkopolski
- kadra
Abstract
EN W artykule opisano niejasny do tej pory początek działalności Powiatowego Urzędu Bezpieczeństwa Publicznego w Gorzowie. Jak wynika z przeprowadzonych badań, gorzowski PUBP powstał 17 maja 1945 r. Jego organizatorami byli trzej funkcjonariusze przysłani tu z zachodniopomorskiego Wojewódzkiego Urzędu Bezpieczeństwa Publicznego. 26 lipca 1945 r. PUBP został podporządkowany WUBP w Poznaniu. Dwaj pierwsi kierownicy PUBP (Marian Wojtalik i Henryk Bajszczak) okazali się, z perspektywy ich przełożonych, osobami zupełnie nieprzygotowanymi do swoich zadań. Wojtalik po dwóch miesiącach przestał pełnić swój urząd, a jego następca okazał się zwykłym przestępcą: mało interesował się działalnością podwładnych, tolerował ich bezprawne działania, a także sam dopuszczał się działań pozaprawnych. Trudno wyjaśnić, dlaczego nie został za nie skazany pomimo licznych, spójnych ze sobą zeznań swoich podwładnych. Skazano go tylko na rok pozbawienia wolności za dwa nielegalne wyjazdy do Berlina. Z kolei trzeci z kierowników (Stanisław Zagórski) okazał się tym „właściwym”. Jak się okazało później, jego gorliwość brała się z niejasnej, kryminalnej przeszłości. PUBP w Gorzowie przez pierwsze pół roku działalności stał się bardziej znany z bezprawnych działań niż z zapewnienia osadnikom bezpieczeństwa.
Pages (from - to)
115 - 163
License type
CC BY-SA (attribution - share alike)
Open Access Mode
open journal
Open Access Text Version
final published version
Release date
12.2024
Date of Open Access to the publication
at the time of publication
Ministry points / journal
70
This website works thanks to the software SINUS
created by Poznan Supercomputing and Networking Center
Log in to submit to SIS: