"Śpi jak młynarz na worku…" O językowo-kulturowym obrazie snu w polszczyźnie
[ 1 ] Wydział Humanistyczny, Akademia im. Jakuba z Paradyża | [ P ] pracownik
EN Sleeping like a miller on a sack.... on the linguistic-cultural image of the dream in the Polish language
2023
artykuł naukowy
polski
- leksyka
- frazeologia
- językowy obraz świata
- kultura
- lexis
- phraseology
- linguistic picture of the world
- culture
PL Sen rozumiany jako potrzeba fizjologiczna człowieka towarzyszy mu zgodnie z dobowym rytmem, którego incydentalne zachwianie nie jest życiowo groźne. O istotnej roli snu świadczy bogaty zasób przyporządkowanego mu słownictwa oraz interpretujące bądź wykorzystujące przenośnie ten aspekt fizjologii zbiory paremii. Analiza zasobów słowników pozwoliła na wyekscerpowanie z nich ponad 300 jednostek leksykalnych (nominalizmów i werbalizmów) określających sen neutralnie (np.: drzemka, półsen, senność; odespać, pospać, wyspać się) i w sposób nacechowany, w tym żartobliwie (np.: chrapsko, kima, kimono; ciąć komara, iść w kimono, zawinąć się w naleśnik) bądź rubasznie. Obraz snu w ujęciu fizjologicznym odzwierciedla również łącznie ponad 240 przysłów o różnej w polszczyźnie proweniencji i żywotności. Interpretują one zarówno dobroczynny wpływ snu (np.: Sen największy przyjaciel; Prześpij się, jutro będzie lepiej), jak i jego negatywne strony (np.: Spaniem nikt nie zarobił; Kto długo sypia, tego się bieda czepia). Motyw snu wykorzystywany jest w literaturze, głównie tej przeznaczonej dla dzieci, jako aspekt o nacechowaniu dydaktycznym.
277 - 297
CC BY-NC (uznanie autorstwa - użycie niekomercyjne)
inne
ostateczna wersja opublikowana
12.2023
w momencie opublikowania
100,0
